14 februari 2020 is het Valentijn, een dag voor verliefden (en voor de commercie…). Regelmatig schrijf ik over inzichten uit de neurowetenschappen die we kunnen toepassen in het dagelijks werk en leven. Speciaal voor Valentijnsdag (14 februari) schreef ik dit artikel in twee delen. In deel 1 lees je wat de cocktail van liefdes-stofjes in je lichaam doet. (Deel 2 gaat over de passie en wordt op Valentijnsdag gepubliceerd). Bestaat er zoiets als liefde op het eerste gezicht?Recent onderzoek…
De Universiteit van Groningen publiceerde hierover het artikel ‘What kind of love is love at first sight?’ in het vaktijdschrift ‘Personal Relationships’ 
Zij concluderen dat liefde op het eerste gezicht eigenlijk lust op het eerste gezicht is. Het gaat immers bijna altijd om een sterke fysieke aantrekkingskracht, die op dat moment voelt als liefde of verliefdheid.
Eindeloze nachten 
De grootste liefdesdrug is phenylethylamine (PEA), een stofje dat van nature in je lichaam voorkomt. Het zorgt ervoor dat je enorm veel energie hebt en nachtenlang – zonder veel te slapen – met je geliefde kunt doorbrengen.
PEA zorgt ervoor dat er dopamine vrijkomt, een neurotransmitter die signalen doorgeeft aan de zenuwcellen waardoor we genot en blijdschap ervaren. Iedere keer als je de man of vrouw van je liefde ziet, krijgen je hersenen een shot dopamine en dat zorgt dan voor dat fijne verliefde zwevende gevoel.
Vlinders in je buik
Het euforische gevoel dat bij verliefdheid om de hoek komt kijken en dat voelt alsof je een beetje dronken bent, wordt veroorzaakt door noradrenaline.
Dat stofje lijkt qua structuur op dopamine, maar is wat agressiever en geeft je dat euforische gevoel. Noradrenaline maakt bovendien adrenaline aan, het bekende stresshormoon. Dat verklaart waarom we bij een verliefdheid ook hartkloppingen hebben, vlinders in je buik, zweethandjes, heel veel energie en opgewonden zijn.
Liefde maakt blind
Een van de psychische bijwerkingen van dopamine is dat je de dingen minder realistisch kunt zien. Iedereen die in de greep is geweest van een intense verliefdheid weet dat je dan tijdelijk je normale verstand kunt verliezen. Je ziet alles door een roze bril en bent blind voor de minder leuke trekjes van je geliefde, die je pas weer opmerkt als de verliefdheid is uitgedoofd.
Na een tijdje maak je steeds minder dopamine aan. Daarom blijven stellen ook niet eeuwig verliefd op elkaar. Na een periode van anderhalf à drie jaar houdt het lichaam de productie van dopamine niet meer bij en neemt de verliefdheid af. De verliefdheid gaat dan over in het ‘houden van’.
Knuffelhormoon
Dan is er – gelukkig – ook nog het liefdes-stofje oxytocine. Dit wordt ook wel het knuffelhormoon of de relatiecement genoemd. Mannen en vrouwen maken allebei oxytocine aan bij het knuffelen en strelen. Lees in een ander blog (Het wiel van vertrouwen) hoe oxytocine zorgt voor de verbinding tussen mensen.
To fall in love
Deze chemische cocktail in ons lichaam wordt verder aangevuld met wat endorfine en serotonine, stofjes die ons het gevoel geven dat we gelukkig zijn.
De uiteindelijke samenstelling van de chemische cocktail van neurotransmitters en hormonen in ons lijf bepaalt in grote mate of we in de liefde kunnen “vallen”.
En de passie?
Het is geen romantisch beeld dat  je lichaam een fabriekje is dat aangestuurd wordt door een chemische cocktail van neurotransmitters. En toch spelen deze stofjes een heel belangrijke rol. Ze houden de mensheid in stand en – vanwege de heftige gevoelens die ze in gang zetten – denken veel mensen dat ze de ware Valentijn gevonden hebben. Maar die coctail verklaart niet alles waarom we zo gek zijn op onze Valentijn, want er is ook nog zoiets als passie.
Passie is de vonk die de verliefdheid laat ontsteken. Zonder passie komt er geen vonk in de chemische cocktail. Wanneer de lijfelijke chemie en de passie samenspannen ervaren we een van de grootste krachten die we als mens meemaken. Deze passie voor de ware Jacob doet je het hoofd op hol slaan.

Sonja Vlaar schrijft over hoofdzaken die het hart raken. Zij coacht individuen en teams die verstrikt zijn geraakt in hun denken en gevoelens waardoor besluitvorming stagneert en de relatie of (sub)cultuur niet meer floreert.

Sonja werkt met recente inzichten uit de neurowetenschap (C-IQ, Whole Brain en Neurozone) en professionele coaching gericht op het relatie-systeem (zoals ORSC, Focusing en Narrative Coaching). Meer informatie: www.attune.nl