Artikel: Hoe veerkrachtig ben je? (Click here for the English version)
Ons brein en lichaam kunnen – in sommige opzichten – worden vergeleken met het verwarmingssysteem van onze huizen. In Nederland is dit systeem vaak onder het dak op de zolder aangebracht. Net als onze hersenen dat doen voor ons lichaam, regelt het verwarmingssysteem de toewijzing van energie in huis. Het was erg koud afgelopen weekend in Nederland, dus het was vervelend dat we precies toen een storing kregen van onze verwarming. We beefden tot op het bot toen de monteur maandag kwam voor de reparatie. 

 
 
 
 
 
 
 
Hij ging snel naar de zolder om de ketel te controleren. Een storing in de ketel kan gevaarlijk zijn, vooral als er een gaslek is of wanneer onderdelen door de jaren heen zijn versleten. Het kan ervoor zorgen dat de ketel onnodig gas verbruikt of een hogere C02-uitstoot produceert, waardoor het milieu wordt vervuild. We waren blij dat de storing nog dezelfde dag kon worden verholpen. Laten we de metafoor van een “gaslek in je ketel” omzetten in “een energielek in je brein- lichaam-systeem”.
Misschien had je al gemerkt dat je niet optimaal presteerde en minder veerkrachtig was, misschien voelde je druk of stress. Maar dacht je “zolang het nog goed gaat …”.
Niemand accepteert echter wanneer een ketel implodeert. NIEMAND, toch? Dat komt omdat we verwarmingssystemen uitrusten met manometers en kleppen om ervoor te zorgen dat de druk niet te hoog wordt. We vertrouwen erop dat het systeem goed geregeld is en voeren routinecontroles uit voor onderhoud van het systeem om er zeker van te zijn dat de ketel nog steeds in goede staat is. Net als een onderhoudscontrole voor onze auto, is ons verwarmingssysteem van vitaal belang in ons leven.
Toch nemen we het risico om druk en stress gewoon te laten ontstaan in ONS LICHAAM! En we controleren de stressniveaus niet en leren geen manieren om veerkracht te vergroten. Vaak gaan we alleen maar naar de dokter als we merken dat er iets mis is met onze gezondheid. Waarom lopen we het risico dat ons systeem oververhit raakt, energie weglekt, het stressniveau stijgt en riskeren we een implosie en zelfs burn-out?

Waarom gaan we zo onzorgvuldig om het dichtstbijzijnde en dierbaarste ecosysteem dat ons gezond en fit houdt….. ons brein-lichaam-systeem?

De vergelijking met het verwarmingssysteem schiet tekort als het gaat om meer complexe systemen van het functioneren van ons brein-lichaam-systeem.
Wanneer ons menselijk systeem op het werk “oververhit” raakt terwijl het nog wel functioneert, zijn we ons vaak niet bewust van de werking van al die “meters en kleppen” die ons stressniveau reguleren. In plaats van te zorgen voor ons welzijn, wachten de meeste mensen liever af en lopen ze het risico op implosie wanneer ze niet merken dat de stress chronisch geworden.
Dit schema van Neurozone verklaart de verschillende toestanden en stadia van stress:

In de groene ontspannen fysiologische toestand kunnen we onze stress goed aan. Sommige mensen zijn zelfs nog effectiever als ze eustress ervaren, wat een positieve vorm van stress is die topprestaties kan stimuleren. Maar zulke pieken kunnen niet te lang duren en ook niet te vaak in korte tijd worden herhaald. Er is een omslagpunt waarop we niet meer gedijen en waar stress chronisch en giftig wordt.
Floreren of overleven
Als stress chronisch is geworden (de rode zone), opereren we in de overlevingsmodus. Onze grootste zorg is ons hoofd boven water te houden, te zwemmen om te overleven en niet te verdrinken. Het omslagpunt tussen bloeien en overleven is voor iedereen anders en hangt af van ieders persoonlijke capaciteit voor veerkracht.

Iedereen ervaart stress op verschillende manieren, omdat de hersenen niet zomaar een computer zijn, maar gekoppeld aan een reeks zeer gespecialiseerde organische systemen. Zonder stress zijn deze systemen en hun relaties goed in het uitvoeren van hun taken, maar onder stress zijn ze beperkt in hun flexibiliteit. Deze lichaamssystemen zijn uitgerust met bedieningselementen en unieke bedrading in het individuele brein van elke persoon. De mate van veerkracht verschilt per persoon en verandert in de loop van de tijd. Deze variaties maken het moeilijk om te begrijpen hoe we ons brein-lichaam-systeem kunnen onderhouden en optimaliseren.
Zorgzaam zijn en met elkaar delen
Hoe geweldig zou het zijn als teamleden hun brein-lichaam-systeem zouden kunnen onderhouden en reguleren om hun veerkracht en optimale prestaties te vergroten? Hoe mooi zou het zijn als ze leren communiceren over hun individuele stressreacties, zodat deze in een vroeg stadium herkend kunnen worden door de andere teamleden? En hoe mooi zou het zijn als teamleden elkaar verantwoordelijk zouden kunnen houden voor het behouden van hun persoonlijke veerkracht?
Keer op keer zie ik dat het delen van informatie met andere teamleden en zorg dragen voor het stressniveau en overlevingsgedrag (op individueel en teamniveau) leidt tot een sterke groei van wederzijds vertrouwen, open gesprekken en verbeterde relaties. Door het overlevingsgedrag van collega’s te herkennen en elkaar feedback te geven, worden de teamleden zelf hun eigen manometers, ventielen en regulatoren. Het hele team kan leren waar en wanneer het nodig is om bij te sturen. Op deze manier kan het team de performance vergroten en veerkrachtiger worden.
De veerkrachtindex van Neurozone
Wij, Attune, gebruiken verschillende diagnostische tools die gebaseerd zijn op de wetenschap. Een van deze tools is de “resilience index” van Neurozone. Neurozone definieert veerkracht als: een neurobiologische capaciteit die ons in staat stelt om afbraak te weerstaan en ons aan te passen bij uitdagingen en tegenslagen. De veerkrachtindex geeft aan hoe veerkrachtig en gereed iemand is om te presteren op een bepaald moment vergeleken bij de leeftijdsgroep van de persoon.
Het Neurozone-rapport biedt vervolgens gepersonaliseerde, krachtige aanbevelingen om de veerkrachtindex te verhogen en de bereidheid van elk individu voor hoge prestaties te vergroten. Herhaalde diagnostiek op basis van deze online vragen maakt het mogelijk het brein- lichaamssysteem van het individu te bewaken en te onderhouden en bijdragen aan optimalisatie van veerkracht van het collectieve team.
Laat ons je helpen
Wil je weten hoe veerkrachtig je bent en hoe je je beter kunt voorbereiden om prestaties te leveren?
Neem contact op met Sonja Vlaar voor details over het assessment (voor individu of team) of onze online sessie van 90 minuten met uw team over “Brain Performance Readiness” (in de Nederlandse of Engelse taal).
Bel: +31 06 51762344; mail: sonja.vlaar@attune.nl ; www.attune.nl
Klik hier voor de Engelse versie van dit artikel.