Ben jij professional, ondernemer, manager of leidinggevende en wil je in gesprekken meer vertrouwen brengen tussen jou en je gesprekspartner of team? Maar lukt het niet om de kritieke momenten vóór te zijn, om de angst te verminderen en om lastige gesprekken om te buigen? Heb je al van alles geprobeerd met communicatie– en vaardigheidstrainingen maar vervallen gesprekken als het moeilijk wordt toch weer in de oude ineffectieve patronen ?
Bekijk de situatie dan eens door een heel andere bril en pak het anders aan en haal meer uit je brein.

Als er wat uit te halen is, dan zit er wat ook wat in…..

In het Noord-Brabantse museum in Den Bosch is deze maand een prachtige tentoonstelling te zien met het werk van Jheronimus Bosch. Hij schilderde 500 jaar geleden “de Keisnijding”.

Op het schilderij zie je dat de “heelmeester” iets uit de schedel van de patiënt haalt. Op het echte schilderij staat de tekst: “Meester snijt die keye ras / Myne name Is Lubbert Das.” In die tijd was Lubbert Das een schimpnaam voor een makkelijk te bedriegen iemand. En die steen is ook niet zomaar een steen maar – naar laatmiddeleeuwse beeldspraak – de steen der dwaasheid en zwakzinnigheid. De Spaanstalige titel van het werk is ook “Extracción de la piedra de locura“.
Gelukkig hoeven we de hersenpan niet meer open te snijden om onze dwaasheden eruit te halen. Er zijn minder pijnlijke en intelligente manieren om de verschillende onderdelen van ons brein te laten (samen)werken.
Dankzij de komst van de fMRIs (functional magnetic resonance imaging) zijn we versneld veel te weten gekomen over het brein en zijn er steeds meer toepassingen op het snijvlak van de neurowetenschap en coaching. We begrijpen al beter waarom – ondanks alle vaardigheidstrainingen – individuen en teams terugvallen op hun oude ineffectieve communicatieve patronen.
Het heeft te maken met de manier waarop ons brein is “bedraad” en welke “pluggen” aan of uit staan en of ze wel of niet met elkaar verbonden zijn. Dat bepaalt in grote mate welk gedrag de boventoon voert in gesprekken. Het goede nieuws is dat we met meer inzicht in het functioneren van ons brein gesprekken ook weer de goede kant op kunnen reguleren.
Judith Glaser (de grondlegger van Conversational intelligence) deed baanbrekend onderzoek naar de belangrijkste functies van het brein voor vertrouwen en wantrouwen in relaties. In haar theorie van de “wijsheid van het brein” onderscheidt Judith 5 belangrijke brein-onderdelen:

  • Het reptielenbrein 

Het is het meest primitieve deel van ons brein en heeft als functie om ons te beschermen tegen gevaar. Dit onderdeel zorgt er o.a. voor dat we vechten, vluchten, bevriezen of dat we de zaak gaan sussen.

  • Het limbische brein 

In dit onderdeel van ons brein slaan we al onze emotionele ervaringen op. Een belangrijk onderdeel van het limbische brein is de amygdala. Hiermee bouwen en voeden we onze relaties en verwantschappen. Dit brein-onderdeel vertelt ons waar we toe behoren in sociaal opzicht en is een fijne graadmeter voor inclusie en sociale uitsluiting.

  • Het hart-brein. Dit is het meeste basale onderdeel van ons brein en het zorgt ervoor dat alle interne systemen met elkaar worden verbonden en ook dat we ons kunnen verbinden met andere mensen. Met deze breinfunctie weten we wanneer iemand wel of niet onze vriend is en te vertrouwen is. Het hart-brein zorgt ervoor dat we intelligenter en menselijker kunnen omgaan met onze emoties.
  • De neocortex. Dit onderdeel van ons brein is bedraad voor onze taal, opslag van basale informatie, redenaties en cognitieve vaardigheden waarmee we dagelijks navigeren. Dit is ons werkgeheugen en waar we allerlei “scripts” hebben opgeslagen. Linker- en rechterdeel hebben daarbinnen weer verschillende functies.

De prefrontale cortex
Dit jongste onderdeel van ons brein wordt ook wel het uitvoerende brein genoemd. Het is bedraad voor allerlei hogere functies zoals het visualiseren van de toekomst, het kunnen werken met verschillende scenario’s naast elkaar, het empatisch vermogen, spiegelneuronen, het nemen van lastige besluiten en behoud van integriteit.

Woorden hebben de macht om het leven van iemand te maken of te breken – niet alleen op dat moment maar voor iemands hele leven

In een wereld waarin steeds meer informatie circuleert en we uit die veelheid de kennis moeten filteren die écht relevant is, is inzicht in het functioneren van ons brein cruciaal. In plaats van tijdrovende oppervlakkige dagelijkse conversaties kunnen we betekenisvolle gesprekken voeren die wél een verschil maken. Met goede gesprekken kun je de relaties tussen collega’s transformeren en impact hebben op de wereld om je heen.
Klanten vragen mij hoe ze dan angst en onzekerheid in gesprekken kunnen reguleren en hoe ze het onderling vertrouwen kunnen laten groeien. Hoe ga je bijvoorbeeld om met iemand die in de ban is van zijn amygdala en door de emoties tijdelijk geen toegang heeft tot de denkkracht van de prefrontale cortex? Hoe kunnen met onze prefrontale cortex en het hart-brein meer menselijkheid in organisaties brengen? Dat zijn vragen die aan de orde komen in het programma “Gesprekken met Impact”.
Ik help managers, leidinggevenden, professionals en ondernemers om hun brein zelfbewuster in te zetten zodat ze lastige gesprekken kunnen ombuigen, een positieve doorbraak bereiken en het vertrouwen in de relatie toeneemt.