Verwardbloei – ingaan tegen onze biologische natuur
Tijdens een wandel-supervisie-sessie op de Camino Brabant, viel mijn blik op een prachtige boom vol kersenbloesem. Normaal bloeit die pas in april. Nu – midden december – staat die boom in volle bloei. In de war gebracht door een te warme herfst.
Zijn interne klok is ontregeld. Hij bloeit wanneer hij zou moeten rusten, geeft energie wanneer hij zou moeten herstellen.
Herken je dit?
Wanneer Ritmes Ontsporen
December is voor steeds meer mensen een moeilijke maand waarin de contouren vervagen, waarin we niet meer weten of we moeten bloeien of rusten, presteren of bezinnen, doorgaan of stoppen.
Veel mensen zijn als die kersenboom: biologische ritmes verstoord door een context die niet meer klopt. De omgeving stuurt signalen die haaks staan op wat het lichaam nodig heeft:
- Werk door terwijl je moe bent
- Blijf actief terwijl het donker is
- Presteer terwijl je zou moeten herstellen
- Eet te veel terwijl je zou moeten vasten
- Zit terwijl je zou moeten bewegen
Het resultaat? Verwardbloei.
Mensen die uitvallen op momenten dat ze juist ‘aan’ zouden moeten zijn. Mensen die hyperactief blijven terwijl hun batterij leeg is. Mensen die niet meer voelen wat hun lichaam vraagt, omdat het contrast tussen binnen en buiten te groot is geworden.
De Bio-Neuro-Feedback Loop
Ons lichaam heeft een prachtig zelfregulerend systeem. Hormonen, neurotransmitters, slaap-waakcycli, stresshormonen – alles afgestemd op ritme, seizoenen en herstel na de inspanning.
Maar dat systeem werkt alleen als we luisteren. Als we de signalen nog herkennen.
Voor steeds meer mensen is die biofeedback verstoord. We reageren op waarschuwingssignalen met cafeïne, discipline en ‘doorzetten’. We negeren vermoeidheid, rationaliseren spanning weg, doen alsof onze interne winter niet bestaat omdat de agenda vol staat en de verwachtingen hoog zijn.
En dan is het december. De donkerste maand. En plots merken velen: het gaat niet meer. De verwardbloei eindigt in uitputting.
Hoe Lang Gaat Dit Goed?
Die boom kan een tweede bloei maar een paar keer volhouden. Een decemberbloei kost energie die hij in april nodig heeft. Elk seizoen dat hij ‘verkeerd’ leeft, verzwakt hem. Uiteindelijk sterft hij eerder dan nodig.
Wij mensen zijn niet anders.
Elke keer dat we tegen onze biologie in leven, betalen we een prijs. Misschien niet vandaag, misschien niet morgen, maar ons biologische neuro-immunologische systeem onthoudt alles.
Burn-out of bio-immunologische klachten- zoals die van long covid – zijn geen karakterzwakte. Het is een organisme dat na te veel verwardbloei-seizoenen geen bloesem meer geeft, ofwel geen veerkracht meer heeft.
Het Belang van Reguleren
Het leren reguleren van je neuro-biologie is niet zomaar ‘wellness’ of ‘zelfzorg’. Het is voor veel mensen steeds vaker een kwestie van overleven in een context die niet meer aansluit bij onze biologische behoeften.
Reguleren betekent:
- Je interne seizoenen herkennen. Wanneer heb je écht energie en wanneer doe je alsof? Leer je eigen bio-ritmes weer kennen.
- Grenzen stellen aan externe prikkels. Niet alles wat anderen van je verwachten, hoef je te geven.
- Afstemmen op je lichaam. Laat je slaap, voeding, beweging en rust bepalen door wat je lichaam vraagt, niet op wat je agenda dicteert.
- Tegen de stroom in durven leven. Heb de moed om ingesleten patronen te evalueren als ze niet langer werken. Om je rust te nemen in december, ook als iedereen verwacht dat je ‘feest’
Een concreet begin voor zelfregulatie dat altijd werkt is de onderbouwde methode van het meten van je Heart Rate Variability om je autonome zenuwstelsel te trainen (HRV) -biofeedback.
Maar het begint vooral met het mentale vermogen om te zeggen: ik bloei niet in december. Ik wacht op april. En dat is oké.
Een Ander Soort Schoonheid
Die kersenbloesem was prachtig. Maar ook tragisch. Een schoonheid op de verkeerde plek, op het verkeerde moment. Een signaal van verstoring.
Misschien moeten we ophouden te bewonderen hoe ‘goed’ mensen het doen terwijl ze eigenlijk uitgeput zijn. Hoe ze ‘productief’ moeten zijn terwijl ze zouden moeten rusten.
Misschien moeten we een ander soort schoonheid gaan zien: de schoonheid van iemand die durft te luisteren naar zijn lichaam. Die stopt wanneer het tijd is om te stoppen. Die bloeit in april, niet in december.
Die hart en brein op elkaar afstemt bij besluitvorming.
Want dan breekt niet de mens, en gaan we niet in tegen de natuur, maar groeien we mét onze natuur – precies zoals we bedoeld zijn.
Die kersenbloesem heb ik mee naar huis genomen en in water gezet, ook al wist ik dat hij niet lang zou blijven. Soms hebben we zulke signalen nodig – een herinnering aan wat er gebeurt als we te lang tegen onze natuur in leven.
Herken je de signalen van verwardbloei al? Maak een afspraak en loop met me mee in de natuur!
#Bioritme #Zelfregulatie #Veerkracht #wandel-supervisie
