Onlangs had ik een praatje en dat ging zo:

  • Ik: Hoe gaat het met je?
  • Zij: Ik mag niet klagen. En jij?
  • Ik: Ik mag ook niet klagen. Maar ik doe het nog steeds.

Mensen klagen. Dat doen we allemaal.
De meeste mensen klagen als ze teleurgesteld zijn of wanneer ze naar iemand anders wijzen. Als we af en toe klagen is dat niet erg. En soms is het een klacht die gehoord moet worden. Maar als het klagen chronisch is of een gewoonte is geworden, dan is dat niet alleen vervelend maar ook ziekmakend.
Deze week faciliteerde ik een internationale WBECS ronde tafel bijeenkomt: als coaches deelden we onze ervaringen als coach met de klaagcultuur van organisaties. Er waren coaches  uit Canada, Denemarken, de Filippijnen, Singapore, de Verenigde Staten en Nederland. We gingen in op de vraag hoe wij – als coaches voor leiders en organisatiess– eraan kunnen bijdragen om de negatieve klaagcultuur te transformeren naar een positieve werkcultuur.

Notoire klagers

Ons tafelgesprek bevestigde dat klagen deel uitmaakt van de menselijke natuur (we klagen allemaal); maar ook dat 90% van de organisaties hier last van heeft.
Onverbeterlijke klagers daargelaten (zoals in het prachtige klaaglied van Brigitte Kaandorp), hebben deze klagers zelf veel last van hun klagen. Hoewel het op de korte termijn kan zijn dat klagen enigszins oplucht, zijn de negatieve gevolgen op de langere termijn wel ernstig te noemen.

Klagen leidt tot stress

Klagen is zo funest omdat het stress oplevert. Als we langere tijd stress hebben worden we ziek:
Lange termijn blootstelling aan stress-gerelateerde hormonen zorgt ervoor dat de bloeddruk omhoog gaat en dat essentiële delen van de hersen zoals de hippocampus minder goed functioneren. De hippocampus is belangrijk voor het kunnen oplossen van problemen. Dat is ook het hersengebied dat niet goed functioneert bij patiënten met Alzheimer.
Veel klagen leidt tot een slecht functionerende hippocampus.
Als het klagen alsmaar doorgaat en de stress die daardoor ontstaat niet ophoudt, worden oudere neuronen gestimuleerd, sterven ze af en krimpen de hersenen.
De negatieve emoties van het klagen zijn bovendien besmettelijk waardoor we collectief ziek worden van de klaagcultuur (lees in dit verband ook mijn vorige blog).
Zoals roken slecht is voor de roker is dit ook schadelijk voor de mensen in de naaste omgeving die ongewild meeroken. Net zo heeft een gewoonte-klager ook een ongezond effect op zijn gesprekspartners.

Mensen die klagen leven korter, zijn vaker ziek, zijn minder succesvol en hebben minder vrienden.

3 Tips

Uit het gesprek met (neuro-)coaches kwamen o.a. deze tips naar voren:

  1. Meestal is een klacht een negatieve expressie van iets dat de klager mist of graag zou willen. Zoek daarom naar de wens die onder de klacht ligt.
  2. Als er een klaag-programma in je eigen brein draait en anderen wijzen je erop dat je klaagt, probeer dan bewust je dankbaarheid te ontwikkelen. Train dan je brein om redenen te vinden om dankbaar te zijn. Na een tijdje ga je je dan vanzelf beter voelen en stop je vanzelf met klagen.
  3. Als je te maken hebt met een chronische klager, stel dan de vraag waarom deze klaagt en herkader (reframe) diens redenatie.


Meer quotes van Attune? Download de app.