Luisteren om verbinding te maken, niet om te oordelen of af te wijzen, is de krachtigste manier om contact te maken met anderen.Filosofe Joke Hermsen stelde afgelopen week in de Volkskrant: “Om je te kunnen inleven in de ander heb je concentratie en verbeeldingskracht nodig”. Ze haalde ook de Portugees-Amerikaanse neuroloog Antonio Damasio aan, die schreef: “Eigenlijk is elke échte gedachte een vertraagde gedachte…onze hele beschaving komt voort uit vertraagd denken. Primaire reacties zijn alleen nuttig voor het instandhouden van de soort…”
Concentratie op luisteren is zinvol, dat zal niemand betwisten, aandacht aan de ander schenken schept een band en wekt vertrouwen. Naar mate de relatie tussen de spreker en degene die luistert hechter is zal hun gesprek beter en succesvoller zijn. Verbindend luisteren betekent je concentreren op de belevingswereld van de ander; de volle aandacht richten op wat die vertelt en zelfs op wat hij/zij niet zegt. Zodra je dit doet schep je een energieveld dat veilig voelt en ruimte biedt om vertrouwen op te bouwen.
Dat gaat niet vanzelf; in je hoofd strijden diverse belangen om aandacht!
Om te begrijpen wat je hoort zoekt je brein vanbinnen continu naar aanknopingspunten, herinneringen, aannamen, overtuigingen en associaties om de spreker te ‘verstaan’ en dat zorgt ervoor dat je tijdens het luisteren er regelmatig eigenlijk ‘niet helemaal bij’ bent. Vaak ook zijn we vooral bezig een reactie voor te bereiden, een oordeel te vellen, een ander gezichtspunt in te nemen of een afwijzing aan te dragen….en dat gaat allemaal ten koste van het échte pure luisteren.
Neurale afstemming voorspelt of je gesprek een succes wordt
In een onderzoek met fMRI (Uri Hasson, 2010) registreerde men de breinactiviteiten van sprekers en luisteraars tijdens normale verbale communicatie. Daaruit bleek dat bij spreker en luisteraar -met een kleine vertraging- dezelfde hersenactiviteit optreedt. Het brein van de luisteraar ‘spiegelt’ als het ware de breinactiviteit van de spreker.
Naar mate die patronen meer overeenstemming vertonen, model staan voor ‘dezelfde ervaring’ is er sprake van groter begrip over en weer en is de uitwisseling van perspectieven en ideeën effectiever en bevredigender. Uri Hasson’s TEDtalk uit 2016 legt prachtig uit hoe dat werkt. Ook neurowetenschapper Mehdi Ordikhani-Seyedlar heeft een geweldig verhaal over ‘de aandacht richten’ en wat dat oplevert.
De manier waarop je luistert heeft een enorme -vaak niet herkende- impact op je gesprekspartner en als je daar onzorgvuldig in bent gaat aan beide kanten voor je het weet de cortisolpomp op hol. Dan gaat het gesprek misschien weliswaar verder; maar of dat nog iets positiefs oplevert is een grote vraag?
Daarom als moraal van dit betoog: investeer in ‘luisteren om verbinding te maken’, oefen en experimenteer, bekwaam jezelf…. en heb Gesprekken met Impact!
