Het spreekwoord “uit het oog, uit het hart” roept regelmatig controverse op, zeker als het in verwijtende zin gebruikt wordt. Het is niet prettig om beschuldigd te worden van nalatigheid en de kans is groot dat je in de verdediging gaat zodra iemand je laat blijken dat je onvoldoende zorgdraagt voor jullie verbinding.
En er zijn ook legio voorbeelden van mensen die elkaar in hun hart blijven dragen ondanks een jaren- of kilometerslange afstand, die de draad weer als vanzelf oppakken zodra de gelegenheid zich voordoet.
Fysieke afstand betekent niet noodzakelijk dat diep ervaren verbintenis afneemt, (het omgekeerde is overigens ook waar…). Herinneringen, belang, aandacht en intentie spelen daarin bepalende rollen.
Iedereen zal ook (h)erkennen dat nabijheid en interactie de zintuigen prikkelt om hun capaciteiten te benutten.
Onderzoek probeert erachter te komen wat het aandeel van ons (lichamelijke) hart is in hoe we ons tot elkaar verhouden, hoe ons hart via onze zintuigen en de diverse onderdelen van ons brein reageert op onze omgeving en vice versa. Voelt de relatie betrouwbaar dan zal jouw hartslag synchroon gaan lopen met de hartslag van je gesprekspartner. Voelt de relatie niet veilig dan zal je hartslag versnellen en het ritme onrustiger worden.
Je hart is geen metronoom en het ritme van de hartslag versnelt en vertraagt continu. Dat is gezond en je kunt de hartslag per minuut volgen, bijvoorbeeld met je sporthorloge. Het is niet moeilijk om je voor te stellen dat je hartritme ook samenhangt met je staat van zijn, ben je op je gemak of in gevaar, ben je gezond of heb je wat onder de leden, et cetera. Maar er is meer: naast de functie als bloedpomp is ons hart ook knooppunt voor enorm veel neurosignalen en onderdeel van ons brein, als een soort telefooncentrale maar ook in een actieve rol in de aansturing van andere breinonderdelen. Zie in dit verband ook mijn blog  “Het hart als onderdeel van ons brein?”.
Aangetoond is dat onze hart zijn best doet te synchroniseren met het hart van een ander die dichtbij genoeg is, probeert de rust dan wel de onrust van de ander te volgen. Over de verklaring van dat mechanisme worden nog eindeloos kip-ei discussies gevoerd: begint dat in onze hersenen of neemt ons hart zelf initiatief?
Dat zijn interessante en complexe vraagstukken die al menige relatie voor vraagtekens heeft gesteld, vooral in situaties als onze gedachten iets anders vertellen dan onze zintuigen en emoties.
Wil je dit praktisch uitproberen? Probeer dan eens zelf bewust je hartritme te beïnvloeden voordat je een gesprek aangaat en laat je verbazen door de impact! Je kunt leren herkennen of je hartritme coherent is en een innerlijke thermometer ontwikkelen om je stress te reguleren.