Hartslagvariabiliteit: een kijkje in hoe je lichaam écht functioneert

Dit is de 2e post van een serie over het meten van ‘hoofdzaken die het hart raken’, de tagline van Attune

Dit keer lees je over  Hartslagvariabiliteit (#HRV) – wellicht heb je er wel eens van gehoord, maar wist je dat het een wetenschappelijk onderbouwde manier is om te zien hoe het systeem van je brein en lichaam omgaat met stress, herstel en dagelijkse uitdagingen?

Wat is HRV eigenlijk?

Elke hartslag vindt plaats met een iets ander interval. Die kleine verschillen vertellen verrassend veel over hoe je systemen functioneren. Wanneer je lichaam in balans is, zijn deze intervallen flexibel. Bij vermoeidheid, stress of slaaptekort neemt die flexibiliteit af.

Waarom is dit relevant?

HRV wordt ingezet in de sport, geneeskunde, psychologie en zelfs ruimteonderzoek. Er zijn meer dan 22.000 studies op PubMed gepubliceerd waarin HRV wordt gekoppeld aan stress, concentratie en algehele gezondheid. Het geeft je objectieve feedback over hoe je lichaam reageert op slaap, werk, emoties en inspanning – zonder gissingen.

Hoe meet ik dit?

Zelf gebruik ik hiervoor de app van Welltory,  die mijn HRV meet via de Apple Watch en de smartphonecamera (fotoplethysmografie).

De technologie is gevalideerd en komt qua nauwkeurigheid overeen met een ECG (bevestigd door een Elsevier-studie). Let op: dit is géén medische diagnose, maar een hulpmiddel voor zelfinzicht.

Wat leer ik ervan?

Iedere ochtend voor het ontbijt , doe ikm een meting en dan zie ik:

  • De actuele toestand van mijn zenuwstelsel
  • Of mijn lichaam klaar is voor activiteit of die dag juist herstel nodig heeft
  • Data over statistieken als SDNN, RMSSD en pNN50, vertaald naar begrijpelijke scores (daarover meer in een volgende post)

Het helpt me om effectieve gewoontes op te bouwen en te herkennen wanneer mijn lichaam stilletjes zegt: “Neem even pauze.”

Visualisatie die werkt

De app vind ik vooral leuk omdat die zo treffend visualiseert wat er wordt gemeten. Op die foto zie je bijvoorbeeld een heel mooi plaatje van vanochtend , waarmee ik mijn dag begon.

 Je ziet daarop een bak met met vloeistof.  Grappig is dat als ik mijn IPhone beweeg dat de vloeistof in het beeld dan meebeweegt.

Als de vloeistof groen en kalm en rustig is, zoals vanochtend, dan betekent dat dat mijn brein en lichaam in balans zijn, mijn zenuwstelsel stabiel is en mijn lichaam goed omgaat met stress.

Ik kreeg daarbij de aansporing: “doe het rustig aan in de storm, kapitein! en de volgende algemene scores voor gezondheid (stabiel), energie (matig) en stress (gemiddeld).

En bovendien kreeg ik een tip voor mijn dag:

“Je bent wat gespannen en kunt wel wat rust gebruiken, zelfs als je je goed voelt.  Vandaag brengt misschien niet de doorbraak die je nodig hebt om de Nobelprijs te winnen, maar je gebruikelijke werklast krijgt groen licht.

Dit is een goed moment voor presentaties en vergaderingen, maar stel belangrijke beslissingen uit tot een andere keer. Als je wilt sporten, ga dan niet helemaal los.”

Ik vind dit soort berichten wel stimulerend.

Vandaag ben blij dat mijn brein en lichaam meewerken, want vanavond moet ik wel fit zijn omdat ik een online presentatie geef in de npnHub (de kick off van het NPARS project)

Ook slechte dagen

Maar ik heb ook wel eens minder goede en zelfs  slechte dagen. Dan bubbelt de vloeistof in de bak en verandert de kleur naar geel, oranje of rood – een teken dat mijn regulatie-systemen hard aan het werk zijn.

Op zulke dagen kan ik me bijvoorbeeld bedrukt voelen of moe zijn en misschien ben ik aan het herstellen van een sportactiviteit.

Het mooie is dat ik na een meting ’s ochtends (meestal voor het ontbijt) in een oogopslag al kan zien hoe ik ervoor sta, en of het wel of niet een goede dag is voor een workout of voor het nemen van belangrijke beslissingen.

Dus geen cijfers, geen moeilijke rapporten en in een oogopslag is het duidelijk.

Stay tuned

In een volgende blog ga ik in op de verschillende meetlatten voor HRV (voor degenen die cijfers en statistiek interessant vinden; en zo nee, dan sla je dat maar over).

Ben je benieuwd naar het meten van je zelfregulering en wil je dat integreren in je coaching of supervisie, vor jezelf of voor je supervisanten en coaches?

Maak dan een afspraak met me, of wacht nog even tot begin 2026 op de aankondiging af van de  cursus over zelfregulatie (voor coaches en supervisoren)

#gezondheid #brein #HRV #stressmanagement #herstel #wellness #zelfinzicht #coaching